Khai sinh cho con khi cha mẹ chưa kết hôn là nội dung được khá nhiều bậc cha mẹ tìm hiểu. Liệu rằng, trong trường hợp này trẻ có được đăng ký khai sinh hay khôngvà nếu có thì thủ tục sẽ được thực hiện như thế nào?
Ngày nay, khi đời sống vật chất ngày một nâng cao thì xã hội cũng có nhiều tiến bộ. Nhận thức của người dân vì đó cũng có có nhiều thay đổi, đặc biệt về vấn đề có con khi chưa đăng ký kết hôn.
Trong giai đoạn nhiều năm về trước, chỉ cần trẻ em thụ thai trước thời điểm bố mẹ đăng ký kết hôn là đã bị cả xã hội, cộng đồng dân cư lên án chứ chưa nói việc còn chưa đăng ký kết hôn. Không ít gia đình phải ly tán vì những lời gièm pha, đơm đặt của hàng xóm, láng giềng.
Thế nhưng, ngày nay mọi thứ đã thay đổi. Khi nhận thức của người dân được nâng cao thì câu chuyện trẻ em sinh ra khi bố mẹ chưa đăng ký kết hôn lại trở lên hết sức bình thường. Thậm chí, nhiều ông bà còn tiến bộ tới mức, mong có luôn cả cháu trước khi tổ chức hôn lễ cho con cái của họ.
Góc độ xã hội là như vậy, còn dưới góc độ pháp lý thì những đứa trẻ sinh ra trong hoàn cảnh như vậy có được đăng ký khai sinh hay không và nếu có thì thủ tục như thế nào?
1. Tư vấn đăng ký khai sinh cho con sinh ra khi cha mẹ chưa đăng ký kết hôn
Bố mẹ chưa đăng ký kết hôn có thể có nhiều lý do khác nhau nhưng dưới góc độ pháp luật thì được phân chia thành 2 trường hợp. Trường hợp thứ nhất, cha mẹ đủ điều kiện kết hôn nhưng chưa đăng ký và trường hợp thứ hai, cha mẹ không đủ điều kiện kết hôn. Cha mẹ không đủ điều kiện kết hôn có thể là không đủ về độ tuổi kết hôn hoặc rơi vào một trong những trường hợp cấm kết hôn, chẳng hạn như cha mẹ cận huyết hoặc một trong hai bên đã có vợ choặc có chồng.
Dù cha mẹ chưa đăng ký kết hôn với bất kỳ lý do nào thì khi con sinh cần phải được khai sinh để được pháp luật bảo vệ và cơ quan nhà nước thực hiện chức năng quản lý dân cư.
Đăng ký khai sinh cho trẻ trong trường hợp này sẽ là sự kết hợp giữa thủ tục nhận cha con và thủ tục đăng ký khai sinh khi không xác định được cha. Để đăng ký khai sinh cho trẻ, cha mẹ cần chuẩn bị những giấy tờ sau:
a) Giấy tờ cần chuẩn bị
- Tờ khai đăng ký khai sinh
- Giấy tờ tùy thân của cha và mẹ
- Giấy chứng sinh do cơ sơ y tế cấp
Trường hợp không có giấy chứng sinh thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh.
3. Tờ khai đăng ký nhận cha con
4. Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con
Chứng cứ chứng minh sẽ bao gồm một trong những loại giấy tờ sau:
- Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
- Trường hợp không có văn bản nói trên thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.
b) Trình tự thực hiện khai sinh cho con khi cha mẹ chưa kết hôn
Theo quy định, cha mẹ của trẻ cùng có mặt tại Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi trẻ đang cư trú để nộp hồ sơ đăng ký khai sinh và nhận cha con. Nếu một bên cha hoặc mẹ là người nước ngoài thì cơ quan giải quyết là Ủy ban nhân dân cấp huyện, nơi trẻ đang cư trú.
Sau khi nhận đủ giấy tờ, nếu thấy việc nhận cha con là đúng và không có tranh chấp, công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người đăng ký nhận cha, mẹ, con ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp trích lục cho người yêu cầu.
Tiếp sau đó, công chức tư pháp – hộ tịch thực hiện việc đăng ký khai sinh cho trẻ theo thủ tục thông thường và trả kết quả đăng ký khai sinh cho người đi đăng ký khai sinh.
Đến đây, thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ khi bố mẹ chưa đăng ký kết hôn đã hoàn thành.
Kết luận:
Như vậy, thủ tục đăng ký khai sinh cho con khi bố mẹ chưa đăng ký kết hôn chỉ là sự kết hợp của thủ tục nhận cha con và thủ tục đăng ký khai sinh khi chưa xác định được cha và thủ tục này được đánh giá là không quá phức tạp.
Tuy nhiên, trên thực tế bố mẹ chưa đăng ký kết hôn có nhiều nguyên nhân sâu xa và thông thường, người cha không muốn nhận con. Lúc này, thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ sẽ chỉ đơn thuần là thủ tục đăng ký khai sinh khi chưa xác định được cha chứ không có thêm thủ tục nhận cha con. Đồng thời, thông tin về người cha trong giấy khai sinh của trẻ sẽ bỏ trống. Những thông tin về quê quán, quốc tịch, dân tộc được xác định theo thông tin của mẹ.
Thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ em khi cha mẹ chưa đăng ký kết hôn sẽ phức tạp hơn rất nhiều nếu một bên cha hoặc mẹ là người nước ngoài, thậm chí là cực kỳ phức tạp nếu cha mẹ lại chọn quốc tịch nước ngoài cho trẻ. Anzlaw sẽ có một bài viết chi tiết để giải đáp vấn đề này trong thời gian tới đây.
2. Nhận xét khai sinh cho con khi cha mẹ chưa kết hôn
Như vậy, Anzlaw đã hướng dẫn xong đăng ký khai sinh cho con khi cha mẹ chưa đăng ký kết hôn mới nhất.
Thông thường, đăng ký khai sinh cho trẻ em không có yếu tố nước ngoài khá đơn giản và gần như người đi đăng ký không gặp vướng mắc nhưng nếu đó là thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ em có cha hoặc mẹ là người nước ngoài mà chưa đăng ký kết hôn thì sẽ có sự khác biệt rõ ràng, thậm chí nếu chọn quốc tịch nước ngoài cho bé thì thủ tục này còn phức tạp hơn nữa.
Ngoài ra, việc chuẩn bị đầy đủ một bộ hồ sơ đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài và chọn quốc tịch nước ngoài cho trẻ không phải việc dễ dàng. Tốt nhất bạn nên tìm tới đơn vị uy tín để được hỗ trợ nếu không am hiểu và không có nhiều thời gian đi lại.
Rất mong được đồng hành và hỗ trợ bạn khai sinh cho con khi cha mẹ chưa kết hôn.
