Thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài vẫn được đánh giá là một trong những thủ tục hành chính phức tạp.
Có thể nói, kết hôn với người nước ngoài rồi thông qua sự bảo lãnh của họ để ra nước ngoài định cư, tạo lập một cuộc sống tại nước ngoài là mong muốn của khá nhiều người. Để ra được nước ngoài định cư là quy trình kéo dài, gồm nhiều bước khác nhau. Một trong những bước được đánh giá là không thể thiếu và cũng là khó khăn nhất mà cặp đôi phải đối mặt đó chính là đăng ký kết hôn.
Khi nói tới thủ tục hành chính thì đa số mọi người đều có tâm lý băn khoăn, lo lắng. Bởi lẽ, câu nói “hành là chính” chắc có lẽ đã quá quen thuộc với đại đa số người Việt Nam. Hình ảnh người cán bộ, công chức hách dịch, nhũng nhiễu, yêu cầu công dân cung cấp thêm giấy tờ mà pháp luật không quy định hoặc bắt bẻ khiến công dân phải đi lại nhiều lần đã khá phổ biến.
Thêm vào đó, tâm lý của mọi người thường nghĩ rằng lấy chồng ngoại quốc thường giàu có, nên khiến cho việc thực hiện các thủ tục hành chính lại càng khó khăn hơn nếu không có “bôi trơn”.
Trong nội dung bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài và một số khó khăn vướng mắc khi thực hiện trong thực tiễn.
1. Thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài
Thủ tục đăng ký kêt hôn với người nước ngoài có thể chia thành các bước như sau:
- Bước 1: Xác định và lựa chọn cơ quan có thẩm quyền đăng ký kết hôn;
- Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký kết hôn;
- Bước 3: Thực hiện việc đăng ký kết hôn;
- Bước cuối cùng: Ghi chú kết hôn.
Dưới đây, chúng ta sẽ đi tìm hiểu chi tiết từng nội dung công việc mà nam, nữ phải làm ở từng bước nêu trên.
1.1. Xác định và lựa chọn cơ quan có thẩm quyền đăng ký kết hôn
Một điểm rất đặc trưng của thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài là ngoài đăng ký kết hôn tại Cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam thì cặp đôi còn có thể đăng ký kết hôn tại Cơ quan có thẩm quyền của quốc gia mà người nước ngoài có quốc tịch, trừ trường hợp đăng ký kết hôn với người Đài Loan.
Do đó, cặp đôi cần phải tính toán xem trong điều kiện, hoàn cảnh của cặp đôi thì đăng ký kết hôn tại Việt Nam hay xin visa sang nước ngoài đăng ký kết hôn sẽ thuận lợi hơn.
Điều này phụ thuộc rất nhiều vào mức độ khó dễ trong thủ tục đăng ký kết hôn của mỗi quốc gia và hoàn cảnh và mong muốn định cư sau kết hôn của từng cặp đôi. Có những quốc gia thủ tục đăng ký kết hôn tương đối dễ thực hiện như Trung Quốc, Nhật Bản thì cặp đôi ưu tiên sẽ đăng ký kết hôn tại những quốc gia đó. Thế nhưng, cũng có những quốc gia mà chính sách visa rất khó khăn như Hoa Kỳ, Anh, Canada thì cặp đôi lại phải tính tới phương án đăng ký kết hôn tại Việt Nam.
Trường hợp đăng ký kết hôn tại Việt Nam thì Cơ quan có thẩm quyền đăng ký là UBND cấp huyện, nơi người Việt đang cư trú. Cư trú được hiểu có thể là nơi tạm trú hoặc thường trú. Nếu đăng ký tại nơi tạm trú thì phải có giấy tờ chứng minh tạm trú.
1.2. Chuẩn bị hồ sơ đăng ký kết hôn
Sau khi đã xác định và lựa chọn được cơ quan có thẩm quyền để đăng ký kết hôn, cặp đôi sẽ tiến tới việc chuẩn bị hồ sơ đăng ký kết hôn.
Trường hợp lựa chọn đăng ký kết hôn tại Cơ quan có thẩm quyền của quốc gia mà người nước ngoài có quốc tịch thì cặp đôi nên liên hệ với Cơ quan đó để hỏi và được giải đáp về thành phần hồ sơ. Bởi lẽ, pháp luật của mỗi quốc gia sẽ có những quy định riêng về hồ sơ đăng ký kết hôn. Đăng ký kết hôn tại Cơ quan của Việt Nam chắc chắn sẽ khác so với đăng ký kết hôn tại Cơ quan của Hàn Quốc hoặc Nhật Bản.

Nếu như lựa chọn đăng ký kết hôn tại Cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam thì cặp đôi sẽ chuẩn bị những giấy tờ sau:
a) Người Việt cần chuẩn bị
- Giấy tờ tùy thân
Đó có thể là căn cước công dân hoặc hộ chiếu.
- Giấy tờ chứng minh nơi cư trú
Đây là sổ hộ khẩu hoặc Giấy xác nhận cư trú do cơ quan công an cấp. Giấy tờ này để xác định thẩm quyền của cơ quan tiếp nhận hồ sơ và giải quyết việc đăng ký kết hôn.
- Giấy tờ chứng minh hiện tại đang độc thân
Giấy tờ này là giấy xác nhận tình trạng hôn nhân do UBND cấp xã nơi công dân Việt Nam cư trú cấp, có nội dung chứng minh hiện tại người Việt đang độc thân.
- Giấy tờ chứng minh quan hệ hôn nhân trước đây đã chấm dứt
Trường hợp đã từng kết hôn thì người Việt còn cần phải có giấy tờ chứng minh quan hệ này đã chấm dứt hợp pháp, thông qua các loại giấy tờ sau: Bản án hoặc quyết định ly hôn đã có hiệu lực thi hành; giấy khai tử.
- Giấy khám sức khỏe kết hôn
Giấy tờ này phải do tổ chức y tế có thẩm quyền kết luận người được khám không mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác dẫn tới mất năng lực hành vi dân sự.
b) Người nước ngoài cần chuẩn bị
Tương tự như người Việt, người nước ngoài cũng cần phải chuẩn bị các giấy tờ nêu trên.
Lưu ý, giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp cần được chứng nhận/hợp pháp hóa lãnh sự, trừ trường hợp được miễn theo Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên hoặc theo nguyên tắc có đi có lại.
Chi tiết về chứng nhận/hợp pháp hóa lãnh sự, mời bạn xem thêm: Thủ tục chứng nhận lãnh sự giấy tờ.
Ngoài ra, giấy tờ bằng tiếng nước ngoài cần được dịch sang tiếng Việt, có công chứng/chứng thực chữ ký theo quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực.

1.3. Thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài
Khi đã có hồ sơ trong tay, nam nữ sẽ tới Bộ phận tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả thủ tục hành chính UBND cấp huyện, nơi cư trú để thực hiện việc đăng ký kết hôn.
Cặp đôi sẽ tìm tới cửa Tư pháp-hộ tịch, chờ tới lượt rồi xuất trình giấy tờ tùy thân. Tiếp theo đó, cặp đôi sẽ nộp toàn bộ những giấy tờ trong thành phần hồ sơ cho công chức bộ phận tiếp nhận hồ sơ.
Theo quy trình, công chức này sẽ có trách nhiệm kiểm tra toàn bộ giấy tờ trong thành phần hồ sơ. Nếu hồ sơ đã đúng và đủ thì tiếp nhận hồ sơ, đồng thời trả công dân phiếu tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả. Ngược lại, nếu hồ sơ có thiếu sót thì sẽ thông báo cho công dân biết để hoàn thiện lại.
Thời hạn giải quyết việc đăng ký kết hôn với người nước ngoài là 15 ngày làm việc, kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ.
Tới lịch trả kết quả, nam nữ có mặt để cùng ký vào Giấy chứng nhận kết hôn và Sổ hộ tịch gốc để lưu tại Cơ quan đăng ký hộ tịch.

1.4. Ghi chú kết hôn
Đây cũng là công việc quan trọng cần phải làm. Tuy nhiên, cũng không ít cặp đôi không biết để mà thực hiện.
Tại sao lại có thủ tục ghi chú kết hôn?
Bởi vì, quan hệ hôn nhân của người Việt và người nước ngoài là quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài. Quan hệ này cần được cả Việt Nam và quốc gia mà người nước ngoài có quốc tịch công nhận và bảo vệ.
Thế nhưng, nếu chỉ đăng ký kết hôn tại Việt Nam hoặc tại quốc gia mà người nước ngoài có quốc tịch thì quốc gia còn lại không biết tới quan hệ hôn nhân này. Do đó, cặp đôi sẽ phải thông báo tới cơ quan của quốc gia còn lại về việc đã đăng ký kết hôn tại nước ngoài.
Việc thông báo này nôm na được hiểu là thủ tục ghi chú kết hôn.
Chi tiết về thủ tục này, mời bạn xem thêm: Thủ tục ghi chú kết hôn với người nước ngoài.
2. Một số khó khăn thường gặp phải
Trong quá trình thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài, cặp đôi có thể gặp phải một số khó khăn như:
- Chuẩn bị thiếu, sai giấy tờ trong thành phần hồ sơ đăng ký kết hôn;
- Giấy tờ của người nước ngoài chưa được chứng nhận/hợp pháp hóa lãnh sự;
- Giấy tờ của người nước ngoài chưa được dịch sang tiếng Việt và công chứng/chứng thực bản dịch;
- Cán bộ, công chức gây khó khăn khi yêu cầu bổ sung giấy tờ mà pháp luật không quy định.
3. Kết luận về thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài
Như vậy, dựa trên kiến thức pháp luật và kinh nghiệm thực tế, chúng ta đã tìm hiểu về toàn bộ những vấn đề liên quan tới người nước ngoài, từ cơ quan có thẩm quyền đăng ký kết hôn, giấy tờ cần chuẩn bị, thực hiện đăng ký kết hôn và cuối cùng là ghi chú kết hôn.
Như các bạn đã thấy, thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài là một quy trình với nhiều bước mà mỗi bước lại có những khó khăn, vướng mắc nhất định, đòi hỏi người thực hiện phải có sự hiểu biết nhất định mới có thể thực hiện được.
Tin rằng, với bề dầy kinh nghiệm của mình, chúng tôi có thể hỗ trợ bạn đạt kết quả tốt nhất.